مقدّمه
یكی از حوزه های نوین در مطالعات تاریخی، «لغت شناسی» «فقه اللغة»(1) یا «فیلولوژی» (Philology) است كه به شناخت اصل و بن مایه یك لغت (واژه) و سیر تغییر و تحول آن در دوره های مختلف تاریخی می پردازد. البته، از دیرباز، در روش های تحقیق رایج در «حوزه های علمیه اسلامی» همواره مرسوم بوده است كه در...
آغاز پیدایش«شیعه»را که برای اولین بار به شیعه علی علیه السلام (اولین پیشوا از پیشوایان اهل بیت علیهم السلام) معروف شدند،همان زمان حیات پیغمبر اکرم باید دانست و جریان ظهور و پیشرفت دعوت اسلامی در 23 سال زمان بعثت،موجبات زیادی در بر داشت که طبعا پیدایش چنین جمعیتی را در میان یاران...
چکیده
اشعریان قبیله‌ای یمنی بودند که پیش از فتح مکّه اسلام آوردند در غزوة حنین و فتوحات عصر خلفا شرکت فعّال داشتند. با قتل عثمان، آنان نیز همچون سایر مسلمانان، در چرخة نزاع‌های علوی ـ عثمانی گرفتار و به دو شاخة شیعه و سنّی تقسیم شدند. شیعیان فرزندان مالک بن عامر اشعری، از یاران امیرالمؤمنین، بودند...
منابع تاریخی بصره را شهری سنی و طرفدار عثمان معرفی کرده اند, در حالی که بصره قدیم فی الجمله شیعه عثمان بوده نه بالجمله.استعمال واژه شیعه علی(ع) در مقابل شیعه عثمان در محاورات مردم بصره و... گویای این مدعا است که شیعیان از آغاز در حیات سیاسی ـ مذهبی شهر تإثیر گذار بوده اند; از این رو باید پیشینه...
.jpg)
پیشینۀ تشیع در قلمرو ممالیک (648-923ق)، به ویژه در مصر، به صدر اسلام برمی‌گردد. از دید تاریخ‌نگاران مصری، در قلمرو ممالیک، تشیع در قرن‌های نخستین، حتی با وجود سیاست‌های خشن بنی‌امیه و بنی‌العباس علیه شیعیان فراگیر بود. با روی‌کارآمدن خلافت شیعی فاطمیان، تشیع هرچه بیشتر رشد...
جـریـان هـای فـکـری و سـیـاسـی نـقش به سزایی در تحولات جامعه و نظام های سیاسی دارنـد. از هـمـیـن رو بـرای درس آمـوزی و عـبـرت پـذیـری از جریان های مختلف در گستره تـاریـخ ، شـنـاخـت مـاهـیـت ، اهـداف و عـمـلکـرد آنها امری ضروری است . اما نظر به الگو پذیری انقلاب اسلامی ایران از سیره نظری...
هر کشوری بر اساس برخورداری از سطوح قدرت، به گسترش حوزة نفوذ و افزایش نقش در منطقه یا مناطق پیرامون خود علاقه دارد.
یکی از حوزه‌های ژئوپلیتیک حسّاس پیرامون ایران، شرق مدیترانه است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تحوّل در ساختار ژئوپلیتیکی خاورمیانه، ایران نقش محوری...
فرقه های اسلامی،برای اثبات اصالت مذهب شان،ریشه های پیدایش خود را در زمان رسول خدا صلی اللّه علیه و اله و سلم جستجو میکنند.در مورد پیدایش تشیع، نظریات مختلفی را دانشمندن و تاریخ نگاران مطرح کرده اند که پیدایش تشیع در عصر پیامبر اسلام صلی اللّه علیه و اله و سلم یکی از...
شيعه در لغت به معناي پيرو است و در اصطلاحي عام به معناي كساني است كه به خلافت بلافصل امام علي علیه‌السلام پس از وفات پيامبر اكرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم اعتقاد دارند. موضوع زمان پيدايش تشيع از جمله موضوعاتي است كه از ديرباز ميان انديشمندان مسلمان و غير مسلمان به موضوعي پردامنه...
نخستین مرحله از تاریخ سیاسی و اجتماعی شیعه با رحلت پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ آغاز می‌شود و تا شهادت امیر المؤمنین ـ علیه السلام ـ ادامه می‌یابد. در آغاز این دوره مسأله خلافت و امامت به عنوان مهم‌ترین مسأله سیاسی و دینی در دنیای اسلام مطرح گردید و در پی اختلافاتی...