پيامبران الهي و پيام آوران وحي، در تلاش و مجاهدت دشوار و طاقت فرسايشان در ايفاء نقش خطير و سرنوشت ساز نبوت و رسالت و ابلاغ پيام و فرامين تعالي بخش و سعادت آفرين خداوندي، با بهره گيري از سرمايه ارزشمند وحي، عقل و عصمت، تحقق دو هدف مهم و اساسي را دنبال مي نمودند:
الف: برقراري ارتباطي صحيح، دائمي و آگاهانه بين انسان و خداوند
ب: تدوين و آموزش نحوه برقراري ارتباط و تعامل سالم و حسنه ميان انسانها
اگر چه اهداف دوگانه فوق بطور كامل نزديك به هم و مرتبط و وابسته اند، اما براي هر كدام از آنها در ميان آموزه هاي انبياء و اديان الهي، موارد و مصاديق مشخصي قابل ذكر است. توحيد، ايمان (مبتني بر اصول سه گانه معرفه الله، حب الله و طاعه الله، تقوي، عرفان، عبادات، نماز و روزه، حج، مستحبات و نوافل و...) از مصاديق بارز دستورات دين براي رسيدن به هدف اول مي باشند.
تأكيد ويژه انبياء الهي بر شناخت خداوند (اثبات وجود خدا، اثبات ضرورت وجود خدا، شناخت صفات الهي و...) و نيز تأكيد بر لزوم دستيابي به جهان بيني توحيدي، بيانگر نقش محوري و كليدي «توحيد» در اين ميان است. بر آيند آموزه هاي ديني در راستاي هدف اول، تقويت روح بندگي و عبوديت است.
اما از مصاديق دستورالعملهاي ديني جهت تحقق هدف دوم، مي توان به مواردي مانند قوانين حكومتي تعاليم اخلاقي و حق الناس، حقوق متقابل انسانها، اخلاق و آداب زناشويي، اصول تربيت فرزند، مسائل مرتبط با امور اجتماعي و سياسي، اقتصاد ديني (مانند احكام خريد و فروش، بانكداري اسلامي، حرمت ربا، قرض الحسنه، عهود و عقود اسلامي) و مواردي مانند عدالت طلبي، ظلم ستيزي، تولي، تبري، امر به معروف و نهي از منكر، خمس، زكات، صدقه و... اشاره نمود. تعبير كلي و كلان اسلام از هدف دوم، برقراري «قسط» است. رعايت حقوق متقابل، عدالت همه جانبه و فراگير، برقراري و حفظ ارتباطي انساني و كريمانه ميان افراد و... از مشخصات جامعه برخوردار و از «قسط» است و بديهي است در چنين جامعه اي، حتي ارتباط انسان با محيط اطراف (مانند محيط زيست، گياهان، جمادات، جانوران و...) نيز ارتباطي سالم خواهد بود.
در جامعه ايده آل ديني، انسان هايي كه در سايه هدف اول، به عاليترين درجات و مراتب بندگي و عبوديت رسيده اند، بدور از هرگونه تنش و تزاحمي، از زندگي در كنار هم لذت خواهند برد. جالب اينجاست كه از ديدگاه تعاليم اديان آسماني، ممكن است بواسطه لطف و كرم خداوندي، قصور و كوتاهي و غفلت بندگان در نوع ارتباطشان با خدا، قابل اغماض و بخشش باشد، ولي خداوند در مورد حق الناس هرگز كوتاه نخواهد آمد.
دوم:
از نظر تعاليم شيعه، هدف ظهور امام زمان(عج) همان هدف رسالت انبياء است و اصولا فلسفه غيبت و انتظار ظهور منجي، به پايان رساندن و تكميل نبوت پيامبران است. بنابراين اهداف ظهور و قيام امام زمان(عج)، همان اهداف نبوت و رسالت پيامبران مي باشد و طبيعي است حكومت عدل گستر مهدوي كه شيعه چشم انتظار تحقق آن است، حكومتي خواهد بود كه به بركت حضور امام(عج) و تلاش و جهاد و جانبازي ياران صديق و پاك نهاد آن حضرت، تحقق عيني و عملي و همه جانبه اهداف مورد اشاره به بشريت ارائه خواهد شد. از اين رو، انبياء الهي، آمدن مهدي موعود را بشارت داده و به شرايط و مقتضيات حكومت جهانشمول مهدوي اشاره نموده و حتي آرزوي زيارت و ياري ايشان و جهاد در ركابشان را داشته اند.
سوم:
نمي توان در انتظار فرج امام زمان(عج) بود ولي افكار و اعمالي خلاف جهت اهداف ظهور امام(عج) داشت. نمي توان خلاف جهت آرمان حكومت مهدوي حركت نمود و در راه رسيدن به آن سنگ اندازي كرد و باز هم ادعا و آرزوي آمدن حضرت را داشت. نمي توان علي الظاهر با دعاي ندبه انس داشت، در دعاي عهد، زمزمه هاي انتظار سر داد، ذكر و نام زيباي مهدي فاطمه(عج) را بر لب داشت، اما در عمل با اهداف ظهور و قيام آن بزرگوار، بيگانه بود.
منتظر حقيقي، كسي است كه علاوه بر آشنايي با شخصيت وجودي امام زمان(عج) و ايجاد رابطه اي عاشقانه و عاطفي با حضرتش و تمناي ديدار چهره دلرباي او و آرزوي تعجيل در ظهور ايشان و... اهداف قيام ايشان را بشناسد، فلسفه غيبت را بفهمد و با عمل به آموزه هاي ديني (كه منشور اصلي و واقعي و ناب اخلاق انتظار است)، هرگز پاي را از صراط مستقيم كه همان تعاليم وحياني است بيرون ننهد. از يك سو، خداي مهربان را خوب بشناسد، به او عشق بورزد، دستوراتش را اطاعت نمايد، با عبادت و انجام فرايض ديني و ترك محرمات و منهيات، عبوديت و بندگي خود را اثبات كند و... و از سوي ديگر حقوق مردم را بشناسد و آنها را رعايت كند، همسري خوب، پدري و مادري شايسته و فرزندي برازنده باشد، چشم بر رواج زشتي ها و منكرات و ترك فضايل نبندد و نسبت به ارزشهاي ديني و انساني بي اعتنا نباشد، به ديگران ظلم نكند و ستم و بي عدالتي را در حق خود و ديگران تاب نياورد و...
آري منتظران حقيقي امام زمان(عج)، بندگان واقعي خدا و صالح ترين انسانهايند.
دكتر محمد جعفرطالب پور
