(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)
یکی از جدال های دامنه دار و تاریخی در حوزه فرهنگ اسلامی، جدال بر سر موضوع حسن و قبح افعال و منبع تشخیص آن هاست. رویش این بحث در بوستان فرهنگ اسلامی نیز همچون مابقی مسائل کلامی، متأخر از عصر نبوت و محصول گسترش جغرافیایی قلمرو حکومت اسلامی ودر نتیجه،آشنایی مسلمانان بادیگر فرهنگ ها و ملل غیر مسلمان است.چالش بر سر موضوع حسن و قبح، بلافاصله توجه محقق را به دو گروه مشهور کلامی در تاریخ اسلامی معطوف می سازد:
۱) معتزله، که مدافع عقلی بودن حسن و قبح افعال هستند و حسن و قبح را وصف ذاتی اعمال می
حجت الاسلام مهدی فرمانیان، رئیس دانشکده مذاهب اسلامی دانشگاه ادیان و مذاهب در چهارمین گردهمایی سالانه امت واحده که چندی پیش با حضور دانشجویان و طلاب ایرانی و همچنین دانشجویان و طلاب خارجی مقیم ایران برگزار شد به جریان شناسی سلفیت در کشورهای اسلامی در دوران معاصر پرداخت. به گزارش خبرگزاری تسنیم مهم ترین سرفصل های سخنرانی رئیس دانشکده مذاهب اسلامی دانشگاه ادیان و مذاهب به شرح ذیل است:
سلفی گری مکتبی است مبتنی بربازگشت به سیره و اندیشه‌ای که به حدیث‌گرایی شناخته می‌شود، عمده ویژگی‌های این مکتب اخذ به ظواهر آیات و روایات و نفی هرگونه تفسیر و تأویل، حدیث‌گرایی افراطی، تقلید محض از رفتار و ... اعمال سلف، گریز از نوآوری می‌باشد.منظور ما از سلفیه همان کسانی هستند که خود را به سلف منسوب کرده‌اند، آنان در قرن سوم هجری ظهور کردند و از حنبلیان بودندوچنین می‌پنداشتند که تمام آرایشان به احمد حنبل منتهی می‌شود.همان کسی که عقاید سلف رازنده کردو در راه آن جنگید، سپس در قرن هفتم ظهور
احمد حجتی از طلاب عزیز همدانی مقیم قم سوی خدایش پر کشید. ایشان که به عنوتن روحانی کاروان در عازم سفر کربلا بودند دیروز (جمعه) در یک حمله تروریستی نزدیک بغداد جان به جان آفرین تسلیم کردند و به شهادت نائل شدند.
تکوین وهابیت، معلول چند تحول تاریخی و بازماندن آموزه هایی تقریباً ثابت تا به امروز است. وهابیت از نظر تاریخی نگاهی بسیط به عقل داشته و با توقف در ظواهر آیات و روایات و اصرار بر تفسیر خویش، مخالف را با جدل محکوم کرده و سایران را با همین روش و نیز با برانگیختن عواطف به پذیرش محض تفاسیر ظاهرگرایانه دعوت می کند. تفسیر ظاهر گرایانه وهابیت، صرفاً تفسیر متن مکتوب نیست، بلکه تفسیر از هستی را نیز شامل می شود و بدین ترتیب هر نوع ارتباط بین انسان و عالم غیب و به ویژه در قالب مفهوم ولایت به حداقل می رسد
یکی از کسانی که در طول چندین قرن موردتوجه خاص وهابیان قرار گرفته و برای او ارزش فراوانی از نظر علمی قائلند: تقی الدین احمد بن عبدالحلیم معروف به ابن تیمیه است. او کسی است که افکار وهابیان از او سرچشمه می گیرد صاحبان کتب تراجم درباره نسب او چنین گفته اند:وی احمد بن عبدالحلیم بن عبدالسلام بن عبدالله بن خضر، تقی الدین، ابوالعباس، ابن تیمه، الحرانی، الحنبلی، است.
پس از رحلت رسول گرامى اسلام (ص)، بين مسلمانان در موضوع جانشينى رسول خدا (ص) اختلاف افتاد و اين مسأله يك سؤال اساسى را مطرح ساخت:آيا خلافت به نصب الهى و معرفى نبوى ثابت مىشود يا به انتخاب مردمى؟پاسخ به اين سؤال مستلزم يك موضع گيرى اعتقادى بود و طرفداران انتخاب يا انتصاب، هر كدام يك گروه فكرى از مسلمانان را شكل دادند، سپس در زمان خلافت امير مؤمنان على (ع) گروهى به كلى منكر هر نوع حكومتى شدند و صف خويش را از امت اسلامى جدا كردند. شناخت سلفيه، ص: 8
یکی از جریان‌هایی که در سال‌های اخیر نقش بسزایی درسیاست‌های منطقه‌ای ایفا کرده و هر روز بر دامنه گسترش نفوذ آن در منطقه افزوده می‌شود، جریان "سلفی" است. نظر به انحراف‌های گسترده اندیشه سلفیان در جهان اسلام ، در گزارش زیر به معرفی این جریان انحرافی و سیر تحول و اندیشه‌های آن پرداختیم.
