چکیده مقاله
مسئله حیات¬برزخی و مسائل متفرع از آن، با برخی سنتهای اسلامی همچون توسل و استغاثه از ارواح صالحین و زیارت¬ قبور، پیوند تنگاتنگی دارد. قاطبه مسلمین ضمن تأکید بر حیات¬برزخی اموات، سماع¬موتی را نیز پذیرفتهاند که زیر¬بنایی برای توسل و استغاثه از ارواح صالحین میباشد. اشتراک نظر ابن¬تیمیه و وهابیت در مخالفت با توسل و استغاثه، تداعیگر اتفاقنظر وهابیت با اسلاف خویش در مبانی مسئله حیات¬برزخی میباشد؛ اما باواکاوی آراء ابن¬تیمیه و ابن¬قیّم از¬سویی و دیدگاههای وهابیت از¬سویی¬دیگر، شاهد اختلافنظر آشکاری در باب حیات¬برزخی و مسائل متفرع از آن همچون سماع¬موتی هستیم. ابن¬تیمیه بهطور اجمالی و ابن¬قیّم بهصورت تفصیلی معتقد به حیات¬برزخی و سماع¬موتی میباشند؛ حال¬اینکه وهابیت قائل به محدودیت حیات¬برزخی است و اصل اولی را عدم سماع¬موتی میداند. ازاینرو جای این سؤال باقی¬است که چگونه وهابیتِ مدعیِ پیروی از ابن¬تیمیه و ابن¬قیّم، در حیات¬برزخی و سماع¬موتی از اسلاف خود فراتر¬رفته و علاوه بر مخالفت با قاطبه مسلمین در این¬باب، با مشایخ خود¬ نیز به مخالفت بر¬خواستهاند
نویسندگان:
محمدعلی اخویان
امید امیدیان