ابراهيم بن محمد بن سعيد بن هلال ثقفي

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

ابراهيم بن محمد بن سعيد بن هلال ثقفي

 

ابراهيم بن محمد بن سعيد بن هلال ثقفي اصفهاني، تاريخ نگار، راوي حديث، مفسر قرآن و داناي به فقه و احکام، از علماي نام آور و شيعي در قرن سوم هجري و دوران غيبت صغري است. وي در اوايل قرن سوم در شهر کوفه چشم به جهان گشود، بر اثر اشتياق به تحصيل علوم اسلامي، به حضور اساتيد عصر خود شتافته، و از محضر آنان علم حديث و تاريخ را فرا گرفت. از قرائن تاريخي برميآيد که او در سال هاي (200 تا 260) عصر امام جواد و امام هادي و امام عسکري ـ عليهم السلام ـ در کوفه و در

مبدأشناسی از دیدگاه احمد بن‌محمد بن‌عیسی اشعری

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)
 IMG ۲۰۲۰۰۳۱۳ ۲۳۰۷۲۸
چکیده
احمد بن‌محمد بن‌عیسی اشعری از اصحاب امام رضا، امام جواد و امام هادی (ع) و از راویان بزرگ شیعه در قرن سوم هجری به شمار می‌رود. تمام فقها و علمای رجال درباره وثاقت ایشان اتفاق نظر دارند. او احادیث مختلفی را درباره مبدأشناسی نقل کرده است. در این تحقیق سعی شده است با مطالعه و بررسی این روایات، آرای کلامی وی درباره مبدأشناسی به دست آید. در این مقاله بیان شده است که عالم حادث است و خدا خالقِ آن است. انسان فطرتاً خدا را می‌شناسد و در عالم ذرّ به ربوبیت او اقرار کرده است. برخی از صفات ثبوتی و سلبی خدا برشمرده شده و

علي بن بابويه قمي

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

علي بن بابويه قمي

علي بن بابويه قمي، متوفي در سال 329 ه ق، مدفون در قم، پدر شيخ محمد بن علي بن بايويه، مـعـروف بـه شيخ صدوق است كه در نزديكي شهرري مدفون است پسرمحدث است و پدر فقيه و صاحب فتوا، معمولا اين پدر و پسر، به عنوان صدوقين يادمي شوند. [1] ابـوالـحـسـن علي بن الحسين بن موسي بن بابويه، يكي از فقهاي نامدار و يكي ازاصحاب فتوي و اجـتـهـاد، و در عصر خويش رئيس فقها و محدثين و پيشواي مردم قم بوده است شيعيان در امور ديني به او مراجعاتي داشته اند و فتوايش نزد همگان نافذ ومحترم بوده است. در

بررسی چگونگی رویارویی امام علی (ع) با مسائل کلامی، در نهج‌البلاغه

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

 

چکیده

در دوران رسالت پیامبر (ص)، اندیشه‌های فکری و کلامی، مسلمانان را با مشکل چندانی مواجه نمی‌کرد، اما با رحلت ایشان و در پی تحولات سیاسی و اجتماعی گسترده‌ای که جامعه اسلامی به خود دید، مسائل عقیدتی گاه نه به عنوان باور شخصی مسلمان، بلکه نماد جریانی انشعاب‌یافته از امت یکپارچه اسلامی به شمار می‌آمد. در این میان، امام علی (ع) گو اینکه از حکومت کنار گذاشته شد و عرصه برای ایشان تنگ آمد، اما چون حکومت فقط یکی از شئون امامت است، در دوران عزلت، به قدر میسور، اندیشه‌های صحیح کلامی را تبیین کرد

نقش متکلمان شیعه در بالندگی علم کلام در قرن چهارم و پنجم با محوریت مدرسه بغداد

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

نقش متکلمان شیعه در بالندگی علم کلام در قرن چهارم و پنجم با محوریت مدرسه بغداد

نویسنده

چکیده

قرن چهارم و پنجم از مهم‌ترین دوره‌های تاریخ تمدن اسلامی است. در این دوره با روی کار آمدن دولت شیعی آل‌بویه در بغداد و دولت‌های شیعی دیگر در مراکز مهم اسلامی، تمدن اسلامی یکی از پرفروغ‌ترین دوره‌ها را به خود دید. در این میان متکلمان امامی مدرسه بغداد، همچون نوبختیان، شیخ مفید، سید مرتضی و شیخ طوسی نقشی برجسته در گسترش علوم اسلامی و فرهنگ و تمدن اسلامی داشتند. نوبختیان

اعتقادات امامیه از منظر شهید اول

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

شهید اول از عالمان برجسته شیعه در سده‌های میانی، در مکتب کلامی حله، بود. وی، افزون بر تبحر و جایگاهی بلند در دانش فقه، در حوزه اعتقادات نیز صاحب‌نظر بود. شهید با طرح روشمند مباحث فکری کوشید نیاز‌های مطرح در عصر خود را پاسخ دهد. وی در این زمینه به نوآوری‌هایی نیز دست یافت. با مراجعه به رساله‌های کلامی وی درمی­یابیم که وی از روش‌ها و استدلال‌های عقلی برای اثبات و اتقان مباحث اعتقادی بهره فراوانی برده است؛ هرچند از توجه و استناد به ادله نقلی نیز غافل نیست. همچنین، می‌کوشد مسایل اعتقادی را مختصر و

مؤمن‌الطاق و روش کلامی او

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

مؤمن‌الطاق و روش کلامی او

چکیده

ابوجعفر، محمد بن علی بن النعمان مؤمن‌الطاق، از شاگردان برجسته امام صادق7 است که هم‌زمان با متکلمانی چون هشام بن حکم و هشام بن سالم به فعالیت کلامی اشتغال داشته است. او ساکن کوفه بوده و در فضای ارتباطی این شهر، به ویژه در مقابل جریان‌های رقیب چون اهل‌حدیث عراق و معتزله و یا زیدیّه و خوارج، مناظرات زیبایی را به یادگار گذاشته است. وی در منظارات خویش هم از روش احتجاج نقلی بهره گرفته است و هم از روش احتجاج عقلی. همسوئی ظاهری با خصم و اظهار طالب حقیقت بودن، طرح سؤال

وقایع کربلا در یوسفیه حاج‌میرزا هادی نایینی

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

 

چکیده

مرثیه در ادب فارسی سابقه‌ای دیرینه دارد. سرودن مراثی و مناقب برای ائمهٔ اطهار، به‌ویژه امام حسین (ع)، در دورهٔ صفویه و قاجار رونق بسیار داشت. حمایت دربار از سوگ‌سروده‌های مذهبی سبب شد بسیاری از شاعران و نویسندگان در این زمینه طبع‌آزمایی کنند. یکی از مرثیه‌سرایان پرکار و کم‌شناختهٔ دوره قاجار حاج‌میرزا هادی نایینی است که در قرن سیزدهم هجری قمری می‌زیست. از زندگی وی اطلاعات دقیقی در دست نیست، ولی آثار فراوانی از وی به جا مانده است. این پژوهش ویژگی‌های یوسفیه، اثر میرزا هادی نایینی را

مؤمن الطاق

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

مؤمن الطاق

محمّد بن علی بن نعمان بی‌أبی طریفة بجلی کوفی(درگذشت ۱۶۰ یا پس ۱۸۰ق) ملقب به مؤمن الطاق، از اصحاب امام صادق(ع) و متکلمان شیعه در قرن دوم قمری. وی در کلام و فقه تبحر داشت و با مخالفان شیعه مانند ابوحنیفه مناظره می‌کرد. برخی مخالفان، عقائد غیر توحیدی و فرقه نعمانیه را به او نسبت داده‌اند. علمای شیعه با رد این اتهامات وی را مدح و توثیق کرده‌اند. وی روایاتی را بی‌واسطه از امام صادق(ع) و با واسطه از امام سجاد(ع) و امام باقر(ع) نقل کرده است.

کنکاشی در جریان تفکر شیعی در ایران نیمۀ اول قرن هفتم (آثار و افکار محمد بن حسین بن حسن رازی آبی)

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

چکیده
شناخت تفکر شیعی در ایران میان قرن‌های ششم تا نهم هجری، همچنان نیازمند شناخت بهتر شخصیت‌ها و آثار شیعیانی است که هدایت جامعۀ تشیع را در ایران مرکزی، حد فاصل سبزوار، استرآباد، ری، آوه و فراهان، قم و کاشان تا سمنان و دامغان بر عهده داشته‌اند. یکی از این چهره‌ها که در دو سه دهۀ اخیر، ‌اندکی شناخته شده و همچنان، آثار ناشناخته‌ای دارد، محمد بن حسین رازی آبی (زنده در 630ق) است. وی نویسندۀ کتاب تبصرة العوام است که بیش از نزدیک پنج قرن، به نام شخص دیگری شناخته می‌شد. از وی آثاری در کلام و فقه

X