شیعه و قرآن

چكيده

اهميت بحث باطن قرآن از آن جهت است كه اولاً بخشي از معاني و معارف قرآن مربوط به باطن آيات است و ثانياً جاودانگي قرآن ارتباط وثيقي با باطن قرآن دارد. موضوع بـاطن قـرآن، از زواياي مختلفي قابل بررسي است ؛ اما از مهمترين مباحث آن شناخت مباني فهـم و اسـتنباط بـاطن قرآن است كه اين امر، نه تنها در شناخت گستره و مراتب بطون قرآن مـؤثر اسـت، بلكـه در آگـاه شدن به روش صحيح تفسير قرآن و برخورد صحيح با روايات تفسيري، نقـش مهمـي را ايفـا مـي - نمايد. دانشمندان حوزههاي مختلف علوم اسلامي در ادوار

 چکیده

یکی از ترکیب‌های وصفیِ بسیار پرکاربرد در قرآن کریم، «عمل صالح» است. مراد خداوند از این عبارت چیست؟ مفسران برای دستیابی به پاسخ آن، از روش‌های گوناگون بهره جسته‌اند. در این پژوهش، از روش معناشناسی ساخت-گرا استفاده شده است. هدف این مقاله، نشان دادن دوایر معناییِ «عمل صالح» و دستیابی به معنای آن است. از این رو، نخست بر اساس معناشناسی تاریخی، ریشه شناسی آن مورد بررسی قرار گرفته و سپس بر پایۀ معناشناسی ساخت‌گرا، دوایر معناییِ «عمل صالح» با توجه به دوایر معناییِ واژه‌های متقارب آن

چكيده

علم كلام در جهان اسلام به شاخه ها ي مختلف ي منشـعب شـده اسـت كـه كلـ ي و مهـم ينتر شعبه آن تقسم آن به علم كلام امام يه و اهل سنت اسـت كـه در آمـوزه هـا ي مختلـف كلام با ي يكديگر افتراق و قرابت دارند. يكي از علل ا ين اختلاف بـه اخـتلاف در منـابع بـر يم گردد «. حج يت عمل صحابه» يكي از منابع كلام اهـل سـنت اسـت كـه آن را بـه عنـوان يك منبع معتبر د يتلق يني نموده و اعتبار آن را به آيـات متعـدد ي اسـتناد مـ ي كننـد . كـلام اماميه با ادله مختلف اعتبار ا ين منبع را بر نتافته است. در ا ين

چکیده

نوشته حاضر درصدد است به این پرسش بپردازد که «گرایش‌ها و سبک‌های تفسیری شیعه چه طبقه‌بندی و ساختاری دارند؟». دانستن این مسئله، دست‌کم به نوعی وضعیت‌سنجی از فاسیر موجود و شناخت برخی قوت‌ها و ضعف‌های آنها می‌انجامد و به داوری دربارة تفاسیر نیز کمک خواهد کرد. برای دستیابی به پاسخ این مسئله، با استفاده از روش کتابخانه‌ای و مرور منابع موجود، نخست تعریفی از گرایش و سبک تفسیری ارائه شده است؛ و آنگاه بر اساس این تعریف، تفاسیر موجود شیعی طبقه‌بندی شده‌اند. گرایش تفسیری عبارت است از

چکیده

صفات و ویژگیهای قرآن کریم، همواره محل اندیشه ورزی میان مفسران و متکلمان اسلامی بوده است. این مقوله در تفاسیر قرآن در سطح وسیعی، ذیل آیات مربوط به قرآنريال نظر مفسران با گرایشهای مختلف تفسیری را به خود جلب کرده است. یکی از این ویژگیها، قلمروی جامعیت قرآن است که جزو باورهای بنیادین ململنان قرار دارد و همواره بالاخص در دوره های معاصر مورد توجه مفسران و قرآن پژوهان بوده است.

در این مقاله سعی بر آن است که نخست دیدگاههای اندیشمندان اسلامی و مفسران قرآن با

چکیده

روش‌شناسی در هر علمی تعریف ویژه همان علم را می‌طلبد. بر این اساس، روش‌شناسی در دانش تفسیر نیز دارای تعریف خاصی است و با آنچه در سایر رشته‌های علمی مطرح است، تفاوت خواهد داشت. از میان تعریف‌های ارائه‌شده از روش تفسیر، شاید بتوان بر این تعریف تأکید بیشتری ورزید: «روش تفسیری، استناد به منابعی است که مفسر در تفسیر قرآن به کار می‌برد». از روش تفسیری به «راهی که مفسر در تفسیر قرآن می‌پیماید» نیز می‌توان یاد کرد. بر پایه این دو تعریف، منبع و راهی که مفسر در تفسیر قرآن برمی‌گزیند، روش تفسیری او

چکیده

بر اساس دیدگاه علّامه طباطبائی مصحلت عبارت است از «بودن شیء بر مقتضاى طبیعت اصلی خودش، به گونه ای که خیر و فایدة شایسته و درخور، بر آن مترتب شود؛ بدون اینکه فاسد و از آثار خوب، محروم شود.». این معنای مصلحت، قابل تحلیل به پنج مؤلفه است: 1. «مصلحت»، امر وجودی مستمر است؛ 2. «مصلحت»، مقتضای طبیعت اصلی اشیاست؛ 3. شرط اقتضای طبیعت، فقدان مانع و قاسر است؛ 4. اثر اقتضای طبیعت اصلی اشیا، در صورت فقدان مانع و قاسر، ترتّب خیر و نفع درخور شأن اشیاست؛ 5. طبیعت اصلی اشیاء، به مصلحت میل دارد. تحلیل

اصل مقاله
مقدمه مترجم

هارالد موتسکى(Harald Motzki) متولد سال 1947 در هلند و استاد مطالعات اسلامى در دانشگاه نایمخِن (Nijmegen)در همان کشور است. وى امروزه مهم ترین و پرکارترین اسلام شناس غربى در زمینه سیره و حدیث نبوى به شمار مى آید. بیشترین شهرت و تخصص موتسکى، مطالعات حدیثى و سیره نبوى است. اما از وى کتاب ها و مقالاتى در زمینه تاریخ قرآن و تاریخ فقه نیز به سه زبان انگلیسى، آلمانى و هلندى انتشار یافته است. وى همچنین مؤلف چند مقاله عمومى چون «احصان و تحصّن»، «عدّه»، «مصحف»، «ناموس»، «نکاح و طلاق»

 چکیده

پذیرش نیازی جهان‌شمول است و گستره‌ی زندگی انسان را دربرمی‌گیرد، ضربه به این نیاز طرح‌واره‌های ناسازگار ایجاد می‌کند و تأمین این نیاز، احساس دریافت محبت، حمایت و معناداری را افزایش می‌دهد. هدف از این پژوهش بررسی نیاز انسان به پذیرش در قرآن‌کریم است. روش اصلی این پژوهش کیفی است. جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از روش ساخت‌گرایی و راهکار بررسی میدان معنایی صورت گرفت. برای این منظور نمونه‌های تحقیق یعنی آیات مرتبط با اشتقاق‌های ریشه‌ی «رحم» و «عذب» در نرم‌افزار مکس‌کیودا نسخه‌ی12 وارد

چکیده
جریان سلفی در درون خود طیف‌های گوناگونی را در بر می‌گیرد که در این میان جریان سلفی افراطی با شعار پیروی از سلف، همواره با تفسیر ظاهری از قرآن و سنت، اقدامات ناسنجیده خود را به نام دین توجیه می‌کند. ظاهرگرایی، به معنای اعتبار هر گونه تفسیر ظاهری و انکار تأویل‌های عقلایی، افراطی است و پذیرفتنی نیست. ظاهرگرایی سلفی، هرچند بیشتر در خصوص آیات متشابه و آیات صفات الهی نمود داشته است، ولی به‌تدریج و با تلاش رهبران فکری آن جریان، به‌ویژه ابن‌تیمیه، به عنوان عنصر کلیدی جریان سلفی افراطی در آمده