چکیده
کیفیت حیات حضرت عیسی(ع) همواره یکی از بحث‌برانگیزترین مباحث حتی در میان مسیحیان است. در این مقاله ابتدا با تحلیل اسنادی و مبتنی بر نصوص اولیة مسیحی، به دسته‌بندی سه دیدگاه قابل استخراج از این نصوص دربارة سرشت الوهی یا طبیعی عیسی(ع) پرداخته‌ایم و سپس این موضوع را از دیدگاه قرآنی بررسی کرده‌ایم. سه دیدگاه سرشت الهی، سرشت الهیـ انسانی و سرشت انسانی و طبیعی عیسی(ع) در نصوص مسیحی و نیز سرشت غیرالوهی عیسی(ع) دیدگاه‌هابی هستند که در اندیشةقرآنی بررسی شده‌اند در ادامه، با تحلیلی فلسفی و کلامی به پارادوکس‌ها و برخی دشواری‌های نظری و کلامی پیشِ روی برخی دیدگاه‌های مسیحی در حوزه‌هایی نظیر «پرستش»، «وحدت ذات خداوند»، مسئلة هدایت و نیز مسئلة فهم‌پذیری فعل خداوند پرداخته‌ایم. در این میان به مسئلة «هدایت» به‌عنوان یکی از کلیدی‌ترین اهداف نبوت توجه شده است؛ این‌که تجانس زیستی نبی با جامعة مخاطبان وی، اساساً هدایت را ممکن می‌سازد و سپس در دل این امکان، احتمال تحقق اهداف نبوت و اقبال به نبی، تحقق هدایت را افزایش می‌دهد؛ تجانسی که از قرآن کریم و در باب پیامبر اسلام(ص) و انبیای سلف از جمله عیسی(ع) نیز قابل استخراج است و بر این اساس، دعوت انبیا از دید قرآن با اقبال مواجه بوده است؛ اما برخی دیدگاه‌های مسیحی که تمام یا وجهی از سرشت عیسی(ع) را الوهی می‌دانند، به‌لحاظ نظری و کلامی، تحقق تدریجی رستگاری و مفهوم «هدایت» در طول تاریخ، نقش ارادة انسانی مؤمنان در تحقق این امر و نیز توفیق انبیا در این امر را با چالش مواجه می‌سازند؛ رویکرد قرآنی با این چالش مواجه نیست.
نویسندگان
مهدی بهنیافر 1 فاطمه السادات حسینی محمود آبادی 2 1 استادیار فلسفه دانشگاه علّامه طباطبایی، تهران، ایران
2 دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه دانشگاه علامه طباطبائی
