چکیده
در تحصیل معرفت، نخستین گام کسب تعریف مـیباشـد، لکـن در حـوزه الهیـات، یکـی از مهمترین مسائل، چگونگی شناخت ذات باري و حقیقت آن میباشد. چـه آنکـه برخـی بـر آننـد، راهی براي شناخت ذات خداوند نیست. از جمله محقق دوانی، دانشمند و فیلسوف شهیر سده نهـم هجري، وي معتقد است شناخت خداونـد از طریـق شـهودي و فطـري اسـت؛ گرچـه امکـان اقامـه استدلال بر وجود خدا وجود دارد. ایشان ضمن ارائه براهینی بر این امر، لحاظ موجودات با علّت تا بدین وسیله یافتن علت آنها مبرهن گردد را دلیلی پیشینی بر پی بردن به جود خداوند براي شناخت اینکه علتشان خارج از مجموعه مخلوقات است، میداند و آن برهان را متفاوت از برهان صدیقین ابنسینا دانسته و خارج از تقریرهاي مختلف برهان علّی که خود آنها را تبیین میکند، دانسته است. نظریه وي در باب الهیات اخص، مبتنی بر دیدگاهی بـا مبنـاي عرفـانی اسـت کـه خـود آن را ذوق متألهین میداند، میباشد. لذا در باب توحید هم، مقتضاي چنین ذوقی، توحید در وجوب وجـود و توحید در وجود، دانسته و به علاوه توحید صفاتی و افعالی را هم بر همین مبنـا، توجیـه مـینمایـد. مقاله حاضر به شیوه کتابخانهاي و بررسـی و تحلیـل اسـنادي، دیـدگاه دوانـی را در بـاب شـناخت خداوند و چگونگی حصول آن، واکاوي نموده، به سؤالات و مجهولاتی در ایـن خصـوص پاسـخ داده است.
نویسنده:
حسین حبیبی تبار
