امام حسین (ع)

چکیده

به علت آمیخته شدن اخبار سرّه و ناسره در روایت تاریخی کربلا، اظهار نظر در این خصوص سخت دشوار شده و نیز تحقیق در مورد آن ضروری گشته؛ خصوصاً که در طول تاریخ، عنایت به آن حادثه عظیم و نگارش تاریخ آن جدی تر از سایر رخدادها بوده و بدین جهت آثار متعددی در این باره نوشته شده است. با این وجود، از بسیاری از آن تواریخ اثری نیست و آنهایی هم که موجود است بر اثر عوامل متعددی دچار آسیب گردیده اند. هدفی که در این مقاله دنبال می شود، آن است که با مطالعه روشمند پیرامون اخبار و روایات تاریخی حادثه

چکیده

عزاداری و گریه بر خامس آل عبا ، در روایت های فریقین مورد تأکید و توصیه قرار گرفته و پیشوایان دینی این امر را یکی از بهترین عبادت های الهی به شمار آورده اند. یکی از مشهورترین احادیث سوگواری، روایت ریّان بن شبیب از امام رضا(ع) است که بیان گر سخنان آن حضرت، پیرامون عظمت ماه محرم، حادثه عاشورا و فضل و ثوابِ گریه و عزاداری برای امام حسین(ع) است. این جستار، ضمن بررسی سندی و دلایلی روایت یاد شده، نشان می دهد که این روایت از نظر سند در حدّ صحیح و از لحاظ محتوایی فاقد اشکال دلالتی است. نظریه

چکیده

ابن ابی الحدید یکی از بزرگ ترین و مهم ترین شروح نهج البلاغه را نگاشته است. این شرح که حاوی اطلاعات مهم تاریخی است از جمله درباره امام حسین(ع) است شایسته بررسی و نقد از زوایای مختلف است. مقاله حاضر پس از مروری کوتاه بر روش تاریخی شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید و ویژگی های آن روایت های تاریخی این کتاب درباره امام حسین(ع) را در محورهای زیر مورد بررسی قرار داده و حسب نیاز به بررسی تطبیقی آن با دیگر منابع پرداخته است: رویدادهای پیش از امامت امام حسین(ع)، کینه ورزی ها نسبت به خاندان امام

چکیده

لازمه عقلانیت دینی و سیاسی ما در پاسداشت نهضت عاشورا، بازشناسی و تفکیک نقش سه متغیر مهم اهداف، روش ها و ابزارها در این نهضت است. در این زمینه ویژگی هایی چون کلیت، ثبات، جهان شمولی، تقدس، مطابقت با فطرت بشری و نصوص دینی و نیز پذیرش حداکثری اهدافِ نهضت عاشورا، جایگاه آن را در خصوص روش ها و ابزارها محوری تر می کند و حتی ماهیت و نقش آنها را تنها در پرتو اهداف معنادار می سازد. براین اساس، امر به معروف و نهی از منکر، به عنوان مهم ترین هدف دینی و سیاسی و دیگر اهداف نهضت عاشورا، ماهیت و نحوه

چکیده

اسوه و مقتدا قرار دادن معصومین(ع) و تاسی از آنان در اعمال و رفتار بر امت اسلامی لازم است. در پاسخ به این پرسش که حکم تاسی به امام حسین(ع) در حرکت شهادت طلبانه، در برابر حاکم جائری مانند یزید چیست، دیدگاه فقی هان شیعی به سه دسته تقسیم می شود: حرمت تاسی؛ جواز تاسی و لزوم تاسی. دیدگاه لزوم تاسی، در کلمات، نامه ها و خطابه های امام(ع) تقویت شده، به این معنا، اقدام امام کاملا شرعی و سیاسی بوده و حضرت از لحاظ شرع، خود را مکلف به آن می دانست و هدف نهایی قیام، انجام وظیفه امربه معروف و نهی از

امامان شیعه، به عنوان جانشینان رسول خدا (ص) که از مقام عصمت نیز برخوردارند، اگرچه غیر از دوره ای کوتاه از منصب خلافت به دور بوده اند، اما در باب حکومت و سیاست نظرات و اندیشه هایی دارند؛ این اندیشه را می توان در سیره و عمل سیاسی آن بزرگواران مشاهده و استنباط کرد. امام حسین (ع) به عنوان شخصیتی که در تاریخ اسلام جریان ویژه ای برپا کرده است، جایگاه ویژه ای در این میان دارد. مقالۀ حاضر در راستای دستیابی به افکار و رفتار سیاسی آن حضرت، سخنان و سیرۀ ایشان را مطالعه کرده و آرای آن امام همام را در

چکیده

پژوهش حاضر به بررسی سندی و محتوایی سه زیارت از زیارات مربوط به امام حسین(ع) یعنی دو زیارت ناحیه و زیارت رجبیه می پردازد و پس از معرفی اجمالی کهن ترین مصادر گزارش کننده آن زیارت، ابتدا به نقد و بررسی سندی هر یک و سپس در ادامه به بررسی محتوایی آن ها می پردازد و در پایان به این نتیجه رهنمون می سازد که اگرچه زیارات یاد شده از اعتبار سندی و محتوایی لازم جهت اثبات صدور آن ها از معصوم برخوردار نیست، اما به عنوان متونی که از سده ششم و هفتم برجای مانده است، قابل اعتنا و توجه است.

چکیده

قیام امام حسین (ع) یکی از مهمترین قیام های حق طلبانه تاریخ بشریت است که حامل درس ها و معارفی سترگ است. امام حسین (ع) از ابتدای قیام تا لحظه شهادت مناظرات و احتجاج هایی با افراد مختلف داشته اند که بر این مناظرات از لحاظ ساختار ، محتوا و اصول اخلاقی، منطقی خاص حاکم بوده است. این نوشتار با روش توصیفی-تحلیلی با تکیه بر مناظرات امام حسین(ع) در جریان قیام عاشورا جهت دستیابی به منطق حاکم بر مناظرات ایشان سامان یافته که حاصل آن چنین شد: در مناظرات از حیث ساختار حضرت از فنون پیش بردن بحث به

چکیده

یکی از موضوعات بسیار مهم در اندیشه‌ی شیعیان که برگرفته از آموزه‌های اهل بیت(ع) است، موضوع رجعت است. این آموزه که به آیات قرآن و روایات معصومین مستند شده، سؤالات زیادی را به خود اختصاص داده است. در روایتی حضرت اباعبدالله(ع) اشاره به رجعت خویش در زمان ظهور حضرت مهدی(ع) دارند. نکته‌ی مهم اینکه، روایات رجعت به دوگونه هستند؛ روایاتی که تصریح به لفظ رجعت دارند و روایاتی که به صورت معنائی و غیر مصرح رجعت را تبیین می‌کنند. در این مقاله به یک روایت از امام صادق(ع) که به صورت تصریح به لفظ رجعت

دعوت کوفیان از امام حسین (ع) برای آمدن به کوفه یکی از مقاطع حساس حرکت امام حسین (ع) است. آگاهی از نامه های ارسالی کوفیان برای دعوت از امام حسین (ع) از مسائل تاثیرگذار بر تحلیل چگونگی مواجهه امام (ع) با دعوت کوفیان است. از این مسئله در آثار نگارش یافته درباره حرکت امام حسین (ع)، علی رغم ارائه آمار متفاوت از نامه های کوفیان، اغلب به اجمال گذر می شود. این نوشتار در تلاش است تا با کاوش در گزارش های متون کهن تاریخی و استقرا و بررسی داده های مرتبط با دعوت کوفیان از امام حسین (ع)، آماری از تعداد